NGHĨA VỤ CHỨNG MINH TRONG TRANH CHẤP DÂN SỰ THUỘC VỀ AI?

• 1. Các đương sự trong tố tụng dân sự.
• 2. Tranh chấp vụ án dân sự.
• 3. Nghĩa vụ chứng minh trong tranh dân sự thuộc về ai?
• 4. Những tình tiết, sự kiện không phải chứng minh?

1. Các đương sự trong tố tụng dân sự

Trong vụ án dân sự	Trong vụ việc dân sự
“Đương sự trong vụ án dân sự là cơ quan, tổ chức, cá nhân bao gồm nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan” – Căn cứ: khoản 1 Điều 68 BLTTDS 2015.	“Đương sự trong việc dân sự là cơ quan, tổ chức, cá nhân bao gồm người yêu cầu giải quyết việc dân sự và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan” – Căn cứ: khoản 1 Điều 68 BLTTDS 2015.

Phân biệt nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án dân sự?

Nguyên đơn	Là người khởi kiện, người được cơ quan, tổ chức, cá nhân khác do BLTTDS 2015 quy định khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự khi cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của người đó bị xâm phạm. Cơ quan, tổ chức do Bộ luật này quy định khởi kiện vụ án dân sự để yêu cầu Tòa án bảo vệ lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước thuộc lĩnh vực mình phụ trách. Căn cứ: khoản 2 Điều 68 BLTTDS 2015.
Bị đơn	Là người bị nguyên đơn hoặc bị cơ quan, tổ chức, cá nhân khác khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự khi cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn bị người đó xâm phạm. Căn cứ: khoản 3 Điều 68 BLTTDS 2015.
Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan	Là người tham gia trong vụ án dân sự không phải là nguyên đơn hoặc bị đơn, nhưng việc giải quyết vụ án có ảnh hưởng đến quyền lợi/nghĩa vụ hợp pháp của họ. Họ có thể tự yêu cầu, đương sự khác chủ động đưa họ vào để bảo đảm giải quyết vụ án đầy đủ và đúng pháp luật. Căn cứ: khoản 4 Điều 68 BLTTDS 2015.

2. Tranh chấp trong vụ án dân sự

– Tranh chấp trong vụ án dân sự là mâu thuẫn về quyền và nghĩa vụ giữa các cá nhân, tổ chức trong các quan hệ dân sự đã được Tòa án thụ lý giải quyết theo thủ tục vụ án dân sự, thuộc các nhóm tranh chấp quy định tại Điều 26 BLTTDS 2015.

Ví dụ: Anh A cho anh B thuê nhà để kinh doanh. Sau một thời gian, anh B không trả tiền thuê đúng hạn, anh A tự ý khóa cửa nhà. Hai bên không giải quyết được mâu thuẫn nên anh A khởi kiện ra Tòa án. (Tranh chấp về hợp đồng thuê nhà thuộc tranh chấp quy định tại khoản 3 Điều 26 BLTTDS 2015)

3. Nghĩa vụ chứng minh trong tranh chấp dân sự thuộc về ai?

– Tòa án có trách nhiệm trong việc hỗ trợ đương sự thu thập chứng cứ, nếu đương sự không đưa ra được chứng cứ hoặc đưa ra không đầy đủ thì Tòa án sẽ giải quyết dựa trên những chứng cứ đã có trong hồ sơ – Căn cứ: khoản 2 Điều 6, khoản 4 Điều 91 BLTTDS 2015.

a) Nghĩa vụ chứng minh của nguyên đơn và bị đơn trong tranh chấp dân sự:

Khoản 1 Điều 91 BLTTDS 2015 quy định về nghĩa vụ chứng minh:

“1. Đương sự có yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình phải thu thập, cung cấp, giao nộp cho Tòa án tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu đó là có căn cứ và hợp pháp, trừ các trường hợp sau đây:

a) Người tiêu dùng khởi kiện không có nghĩa vụ chứng minh lỗi của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ. Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ bị kiện có nghĩa vụ chứng minh mình không có lỗi gây ra thiệt hại theo quy định của Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;

b) Đương sự là người lao động trong vụ án lao động mà không cung cấp, giao nộp được cho Tòa án tài liệu, chứng cứ vì lý do tài liệu, chứng cứ đó đang do người sử dụng lao động quản lý, lưu giữ thì người sử dụng lao động có trách nhiệm cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ đó cho Tòa án.

Người lao động khởi kiện vụ án đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động thuộc trường hợp người sử dụng lao động không được thực hiện quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động hoặc trường hợp không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động theo quy định của pháp luật về lao động thì nghĩa vụ chứng minh thuộc về người sử dụng lao động;

c) Các trường hợp pháp luật có quy định khác về nghĩa vụ chứng minh.”

– Đương sự muốn phản đối yêu cầu của người khác đối với mình phải làm bằng văn bản và nộp chứng cứ cho Tòa án để chứng minh sự phản đối – Căn cứ: khoản 2 Điều 91 BLTTDS 2015.